جواد مولانیا که نمایش «آمادئوس» را راجع به زندگی موتزارت روی صحنه برده، راجع به موسیقی-نمایش‌هایی که در کشور عزیزمان ایران اجرا می‌شود، گفت: کسی که جهت اجرایش چ
جواد مولانیا: کسی که موسیقی-نمایش اجرا می کند، دنبال پول کلان است
عبارات مهم : زندگی
جواد مولانیا در گفتگو با ایلنا، با اشاره به علاقه اش به موتزارت به عنوان یکی از دلایلی که سراغ اجرای نمایشی راجع به این آهنگساز رفته هست، خاطرنشان کرد: از دوران نوجوانی موسیقی کلاسیک برایم جالب بود و هر لحظه موسیقی آهنگسازانی چون باخ، بتهوون و موتزارت را دنبال کرده ام و هیچ وقت موسیقی پاپ برایم جالب نبوده و دانشی هم در این نوع موسیقی نداشتم ولی هر لحظه کنسرت های موسیقی کلاسیک را در کشور عزیزمان ایران دنبال کرده و به دیدنش می رفتم.
او با اشاره به چرایی گزینش موتزارت از بین موسیقی دانان کلاسیک و رومانتیک گفت: علاوه بر اینکه نمایشنامه ای به وسیله پیتر شفر از روی زندگی موتزارت نوشته شده است و این کار را جهت اجرای یک نمایش راحت تر می کرد، باید بگویم موتزارت دراماتیک ترین نوع زندگی را در بین آهنگسازان آشنا شده است دارد.
با اینکه به شخصه باخ را زیاد از موتزارت دوست دارم ولی به هرحال زندگی او یکنواخت بوده و آدمی است که تمام زندگی اش را صرف موسیقی کلیسا کرده ولی موتزارت نابغه ای است که در ۳۴-۳۵ سالگی هم فوت کرده و این نبوغ و نوع زندگی اش جنبه های نمایشی دارد. فکر کردم زندگی نابغه ای که از ۵سالگی در قصر و دربار موزیک می نواخته جهت مخاطب جالب هست. فکر می کنم آن شوریدگی، شیدایی و شیطنتی که در کار و زندگی موتزارت می بینیم توانایی های به نمایش درآمدن و روی صحنه رفتن را دارد.
مولانیا با اشاره به شباهت زندگی موتزارت با یک هنرمند ایرانی گفت: در این نمایشنامه، هر آنچه موتزارت می بینید و هر بلایی و هر اتفاقی که سرش می آید مانند آن چیزی است که جهت هنرمند ایرانی رخ می دهد؛ چه برخوردش با مردم و چه برخورد مسئول و مدیری با یک هنرمند. همه اینها را در این نمایش هم می بینیم.
او ادامه داد: پیش از اجرا با مینو جانمحمدی مترجم و بازنویس نمایشنامه پیتر شفر، مدام در ارتباط بودم و به او گفتم متن باید طوری باشد که هنرمند ایرانی مخاطب این نمایش لحظه به لحظه احساس کند که این داستان زندگی خودش هست. اینکه یک جاهایی مردم اوی هنرمند را نمی فهمند، در زندگی شخصی اش دچار مسئله می شود یا جلوی کارش را می گیرند و فکر می کنم نمایش توانسته این شباهت را رقم بزند. به طوری که هنگامی که آقای شهرام ناظری نمایش را دید به من گفت این نمایش دقیقا زندگی یک هنرمند است.
مهم نیست این شخصیت موتزارت هست، بلکه زندگی هنرمندی است که با چالش، دغدغه، مشکلات، خوشحالی ها و خوش حالی ها طرف هست. یعنی در لحظه ای که چیزی آفریده می شد، شاد بود و در لحظه ای که نادیده گرفته شده است و کسی دیگر به جای او گزینش می شد، می دیدیم که چقدر می تواند بشکند و ناراحت شود. مابه ازای اینها در تمام دنیا هم است نه فقط در ایران. چون اصولا موسیقی خودش یک زبان است و ما بدون اینکه نیاز به دانستن زبانی داشته باشیم می توانیم از شنیدن آن لذت ببریم. در این نمایش هم همین طور است و من تلاش کردم زندگی یک هنرمند را نشان دهم و به نظرم این اتفاق افتاده است.
کارگردان نمایش «آمادئوس» با اشاره به نگاه دستگاه حکومت و نهاد قدرت به موسیقی دان و هنرمند گفت: قطعا این باید و نبایدها، فرمایشی کردن هنر و ممیزی هایی که در زندگی موتزارت هم دیده می شود هر لحظه وجود داشته. چون متاسفانه هر لحظه افرادی وجود داشته اند تا کار هنرمند را در چهارچوب از پیش تعیین شده است ای قرار دهند اینجا هم این عنوان را می بینیم که دربار چگونه می خواهد موتزارت را به راهی که خودش دوست دارد بکشاند و می خواهد او را همسان دیگر بازیگران و صورت های معروف کند.
مولانیا ادامه داد: به خاطر همین به این مساله پرداختم چون فکر می کردم هنرمند ایرانی هم با این پرسشها درگیر هست. این اتفاقی که می افتد در تمام دنیا هست؛ در تمام دنیا ناظرانی وجود دارند که می خواهند بر کار هنرمند نظارت و نظر داشته باشند و به او بگویند چگونه بیندیش، فکر و اجرا کن. حالا این نظارت و سانسور در بعضی کشورها زیاد و در بعضی کشورها کمتر هست. این مساله در زندگی موتزارت هم وجود دارد. کسانی که شاید شما آنها را نبینید ولی نظارت می کنند و می گویند چگونه فکر کند ولی او برنمی تابد و کار خودش را می کند و به همین خاطر هم است که ماندگار می شود. قرار نیست آنطور شود که دیگران می گویند یا همسان دیگران شود.
او با اشاره به جمله هایی از این نمایش، خاطرنشان کرد: موتزارت در جایی می گوید «تقصیر من چیه که در یک زمانه اشتباه به دنیا آمدم؟» و در جمله ای دیگر در جواب سالیری که از او می پرسد تو آیا آنطوری که مردم می خواهند موزیک نمی سازی می گوید من جور دیگری نمی توانم موزیک بسازم من آنطور که خودم بلدم می توانم بسازم نه آنجور که دیگران می خواهند. این جمله در متن مهم نیست ولی ما در نمایش آوردیم چون اعتقاد دارم یک هنرمند واقعی و خالص با آن در جدل و جنگ است و اینجا هم مثالش را می بینید. اعتقاد دارم من در «آمادئوس» زندگی موتزارت را روی صحنه نبردم؛ زندگی یک هنرمند را اجرایی کردم. هنرمندی که می تواند در تمام دنیا وجود داشته باشد و با این پرسشها دست و پنجه نرم کند.
مولانیا در پاسخ به این پرسش که آیا قصد داشت از رهگذر این نمایش مخاطب را هم با موسیقی آشنا کند؟ گفت: این چیزی بود که با نویسنده ام تصمیم داشتیم انجام دهیم و تاکید داشتم که تماشاگری که اصلا موتزارت را نمی شناسند و چیزی از او نشنیده بعد از این نمایش دست کم ۱۰ قطعه از او شنیده باشد که بفهمد به عنوان نمونه این موزیک آشنایی که در یک برنامه تلویزیونی می شنیده متعلق به موتزارت هست. می خواستم آگاهی و اطلاعاتی به آنچه که مخاطب می داند افزون کنم. خیلی تلاش کردم این اتفاق مخصوصا در مورد موسیقی های معروف موتزارت بیفتد و فکر می کنم محقق شده است است.
او همچنین راجع به اینکه آیا اثر خود را یک «موسیقی-نمایش» می داند یا نه، گفت: راستش من اصلا نمی دانم موسیقی-نمایش یعنی چه؟ نمایش من نه موزیکال است نه موسیقی-نمایش؛ بلکه نمایشی است راجع به یک آهنگساز که در جای جای آن آواز، موسیقی و کُر وجود دارد. یکسری ها کاری روی صحنه می برند که کسی در آن آواز می خواند و یکسری کنارش ساز می زنند و اسمش را می گذارند «کنسرت-تئاتر»؛ من این را نمی فهمم. نمایشنامه من همین است و این قطعات در داخل نمایش هست.
کارگردان نمایش «آمادئوس» تصریح کرد: فکر می کنم کسی که موسیقی-نمایش اجرا می کند می خواهد بفروشد و پول کلانی به دست بیاورد که اشکالی هم ندارد دنبال نفع اقتصادی است ولی کار من چنین شاخصه ای ندارد و من دنبال نفع اقتصادی نیستم. من دنبال چنین کاری نیستم ولی به کسانی که چنین کاری می کنند هم احترام می گذارم. ولی کار من موسیقی نمایش نیست.
مولانیا یادآور شد: اگر آنهایی که از عبارت موسیقی-نمایش استفاده می کنند منظورشان اپراست؛ باید بگویم اپرا تعریف دیگری دارد. مساله این است که ما ژانر دیگری اختراع می کنیم که در دیگر جاهای دنیا وجود ندارد و من این را درک نمی کنم.
مجید نوروزى، فربد فرهنگ، نسرین درخشان زاده، عارف عباسی، نسیم شجاعی، محمد صادقی، تیفن دلمس، مهرناز فراهانی، دلوین ذبیحی، فاطره اصحابی، مهشاد بهرامی نژاد، نسترن خطیب پور، دریا دریایی، شیدا سفیدگری، مریم صبوری و رعنا مورعی بازیگران نمایش «آمادئوس» هستند که براساس متنی از پیتر شفر و به کارگردانی جواد مولانیا از ۱۵ فروردین در تالار حافظ روی صحنه رفته و به مدت یک ماه به اجرای خود ادامه خواهد داد.
کسی که موسیقی-نمایش اجرا می‌کند، دنبال پول کلان است / جواد مولانیا
واژه های کلیدی: زندگی | نمایش | هنرمند | موسیقی | هنرمند | نمایشنامه | اخبار فرهنگی و هنری
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
